Zdaniem Wnioskodawczyni. W odniesieniu do oddania przez Wnioskodawczynię wraz z mężem w odpłatną dzierżawę/najem Nieruchomości gruntowej zabudowanej wchodzącej w skład małżeńskiej wspólności majątkowej limit zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 Ustawy VAT, tj. na podstawie wartości sprzedaży, która nie Chodzi zarówno o te dobra, które wspólnie nabyli małżonkowie, jak i te, które zostały uzyskane przez jednego małżonka. Do majątku wspólnego należą też środki zgromadzone w funduszach emerytalnych, dochody z majątku wspólnego oraz z majątków osobistych obojga – w tym np. z czynszu za wynajem mieszkania będącego osobistą Zapłata ryczałtu po terminie a rozliczenie najmu na podstawie ryczałtu. Wiele osób fizycznych planujących wynajem czy też dzierżawę zastanawia się nad wyborem ryczałtu ewidencjonowanego jako formy opodatkowania. Ryczałt zasadniczo podlega wpłacie w określonych terminach w trakcie roku. W tym zakresie warto zatem zastanowić się W razie zgłoszenia przez jedną ze stron wniosku o nierówne ustalenie udziału w majątku wspólnym, Sąd będzie analizował, w jakim stopniu każde z małżonków przyczyniło się do powstania i powiększania tego majątku, a także czy w sprawie zachodzą ważne powody uzasadniające ustalenie nierównego udziału małżonków w majątku Jeżeli natomiast faktura wystawiona jest na jednego z małżonków, to odliczenia dokonuje tylko ten małżonek na którego wystawiona jest faktura. W ramach ulgi termomodernizacyjnej odliczyć można tylko wydatki poniesione od 1 stycznia 2019 r. Vay Tiền Trả Góp 24 Tháng. Najem Rozwiązanie najmu przez jednego z najemców Indywidualne porady prawne Mateusz Rzeszowski • Opublikowane: 2018-03-28 • Aktualizacja: 2022-06-07 Wynajmuję mieszkanie, korzystając z umowy najmu okazjonalnego. Umowa została zawarta od do r. Kilka dni temu najemczyni poinformowała mnie telefonicznie o tym, że chce zrezygnować z najmu mieszkania, ponieważ rozeszła się z mężem. Umowa została spisana z obojgiem małżonków. W umówię nie zawarto informacji o możliwości wypowiedzenia umowy przez najemcę. Bardzo proszę o pomoc, co mogę zrobić w tej sytuacji. Czy mogę domagać się zapłaty za czas umowy? Czy kaucję mogę zatrzymać na poczet rozliczenia rachunków, w tym ogrzewania, które to rozliczenie otrzymam dopiero we wrześniu? Jak powinnam poinformować najemców o ewentualnym odszkodowaniu?Z poważaniem,Katarzyna Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Wypowiadanie umowy najmu W pierwszej kolejności należy wskazać, iż poza szczególnymi przypadkami wskazanymi w ustawie o prawach lokatorów, wypowiedzenie umowy najmu zawartej na czas określony jest niemożliwe, jeśli nie zostało przewidziane w samej umowie. Taki stan rzeczy wynika ogólnych przepisów dotyczących najmu, określonych w art. 673 § 3 Kodeksu cywilnego: „Art. 673 § 1. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych. § 2. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu są następujące: gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, najem można wypowiedzieć najpóźniej na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny miesięcznie - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego; gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód; gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód. § 3. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie”. Paragraf trzeci pozwala na wypowiedzenie umowy najmu zawartej na czas określony, jedynie w wypadkach wskazanych w samej umowie. Innymi słowy, jeśli wypadki takie w umowie nie zostały przewidziane, to jej jednostronne wypowiedzenie przez najemcę nie jest możliwe. Natomiast jeśli doszłoby do zerwania tak zawartej umowy przez najemcę, rodzi to roszczenia odszkodowawcze. Innymi słowy może domagać się Pani wówczas zapłaty za cały okres najmu, plus zaległe opłaty, które nie zostały jeszcze rozliczone. Najlepszym wyjściem z sytuacji w chwili obecnej jest poinformowanie najemcy (choćby telefonicznie, bo na razie najemca nie przesłał oficjalnego wypowiedzenia umowy), że wypowiedzenie umowy nie jest niestety możliwe przed upływem terminu. Tym bardziej, że może zdarzyć się tak, że w mieszkaniu zamieszkiwać będzie teraz tylko jeden z małżonków, co nie powinno mieć dla Pani znaczenia, o ile tylko czynsz będzie terminowo regulowany. Co więcej, jeśli zgodziłaby się Pani na rozwiązanie umowy przez druga stronę, to można by uznać, że doszło do rozwiązania umowy za porozumieniem stron, co za tym idzie, nie przysługiwałoby Pani roszczenie odszkodowawcze. Jeśli jednak zdarzyłoby się tak, że oboje najemcy opuszczą lokal i przestaną regulować czynsz, to uznać należy że doszło do faktycznego zerwania umowy. Tak jak pisałem, będzie mogła Pani wystąpić wówczas z roszczeniem odszkodowawczym. Podstawę prawną takiego roszczenia stanowić będzie art. 471 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym „dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”. Jeśli chodzi o zatrzymanie kaucji, to zasady jej dotyczące powinny znajdować się w samej umowie. Zakładam, że zatrzymanie kaucji możliwe jest także w przypadku braku zapłaty czynszu, a co za tym idzie, także w przypadku, jeśli najemcy wyprowadzą się i przestaną opłacać czynsz. Zobacz również: Zgoda współmałżonka na wynajem mieszkania wzór Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Indywidualne porady prawne Indywidualne Porady Prawne Masz problem z najmem?Opisz swój problem i zadaj pytania.(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje) Żona nie zgadza się na wynajem wspólnego mieszkania, generuje to koszty związane z opłatą administracyjną. Dojdą koszty ponownego podłączenia licznika energii elektrycznej i gazu, ponieważ rachunki nie są opłacane. Czy mogę zawrzeć umowę wynajmu mieszkania bez podpisu żony, jakie są konsekwencje, szczególnie dla docelowego najemcy? Nie mamy rozdzielności majątkowej. Czy jeden z małżonków może wynajmować mieszkanie należące do majątku wspólnego? Opis pozwala na wniosek, że wynajmowane mieszkanie należy do majątku wspólnego. A umowa najmu mieszkania wymaga zgody małżonka wynajmującego – czyli zgody Pana i małżonki. Podpis na umowie najmu jest wyrazem udzielenia takiej zgody a jego brak zaś wyrazem braku zgody. Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi: „Art. 37. § 1. Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania: 1) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków; 2) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal; 3) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa; 4) darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. § 2. Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. § 3. Druga strona może wyznaczyć małżonkowi, którego zgoda jest wymagana, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. § 4. Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna”. Zobacz również: Podział mieszkania komunalnego na dwa Co jeśli wynajmiemy mieszkanie bez zgody małżonka? Przepis ten przewiduje na zasadzie wyjątku odstępstwo od zasady zarządzania majątkiem wspólnym małżonków przez każdego z małżonków samodzielnie. Gdy umowa najmu – w przypadku, gdy wynajmowane mieszkanie należy do majątku wspólnego małżonków – nie jest podpisywana przez oboje małżonków, to zawarcie umowy najmu mieszkania wymaga zgody drugiego małżonka. Brak zgody małżonka to brak do najemcy docelowego ochrony z ustawy o ochronie praw lokatorów. Chcąc podpisać umowę najmu samodzielnie, przy podpisaniu umowy najmu mieszkania byłby obecny tylko jeden z małżonków, to powinien on przedstawić zgodę drugiego małżonka na zawarcie umowy. Ze względów dowodowych powinna ona być wyrażona na piśmie. Oczywiście taka umowa może być podpisana w takim przypadku jak Pan opisał - bez zgody drugiego małżonka. Nikt Panu nie zabroni tak naprawdę jej podpisania bez zgody swojej małżonki. Ale – jeżeli umowa najmu będzie zawarta bez zgody Pana małżonki – to będzie ona uważana za bezskutecznie zawieszoną (kulejącą). Umowa taka nie wywoła skutków prawnych zamierzonych przez strony (Pana i najemcę) do czasu jej potwierdzenia przez drugiego małżonka. Jeżeli Pana małżonka potwierdzi taką umowę, jest ona ważna od chwili jej zawarcia. Potwierdzenie powoduje ustanie stanu bezskuteczności zawieszonej, a umowa rodzi wówczas skutek od chwili jej zawarcia. Zobacz również: Rozdzielność majątkowa a wynajem mieszkania Umowa najmu bez zgody żony lub męża Jest to umowa (czynność prawna) z wadą. Jak wskazałem – ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Odbywa się to, na tej zasadzie, że najemca może wyznaczyć małżonkowi, którego zgoda jest wymagana, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolny po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. Jeżeli małżonka nie wyrazi zgody, to najmu mieszkania będzie nieważna, a najemca faktycznie wykonujący umowę [nieważną – bowiem umowa najmu zawarta przez małżonka (Pana) bez wymaganej zgody drugiego z małżonków, oraz bez jej późniejszego potwierdzenia jest nieważna od chwili jej zawarcia] i mieszkający w wynajmowanym mieszkaniu jest pozbawiony ochrony z ustawy o ochronie praw lokatorów . Skutkiem dla najemcy może być ocena, że korzystał on z mieszkania bezumowne i żądanie ze strony Pana małżonki odszkodowania w kwocie wyższej niż umówiony przez Pana czynsz najmu. Zobacz również: Umowa najmu z dwoma najemcami Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Rekomendowane odpowiedzi Oleńka Opublikowano 20 Sierpnia 2013 Zgłoś Udostępnij Opublikowano 20 Sierpnia 2013 Witam, czy jeśli małżonkowie są właścicielami lokalu i dokonują jego wynajmu, jednak tylko jeden z nich podpisał umowę i dopełnia wszystkich formalności z tym związanych, to wówczas tylko ten jeden małżonek jest podatnikiem VAT? Cytuj Odnośnik do komentarza Udostępnij na innych stronach Dodaj odpowiedź do tematu... × Wklejono zawartość z formatowaniem. Usuń formatowanie Dozwolonych jest tylko 75 emoji. × Odnośnik został automatycznie osadzony. Przywróć wyświetlanie jako odnośnik × Przywrócono poprzednią zawartość. Wyczyść edytor × Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL. Ładowanie × Komputer Tablet Smartfon Udostępnij Obserwujący 0 Utrzymujące się na rynku nieruchomości ceny mieszkań powodują, że coraz częściej zarówno osoby nieprowadzące działalności gospodarczej, jak i przedsiębiorcy decydują się na wynajem mieszkania lub lokalu użytkowego. Zgodnie z powyższym umowa najmu może zostać zawarta zarówno w ramach działalności gospodarczej, jak i poza nią. O tym, w jaki sposób opodatkowany i rozliczany jest najem prywatny, napisano poniżej! Najem prywatny jako jedno ze źródeł przychodów W myśl art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do źródeł przychodów należą najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze. Zgodnie z powyższym przychód z tytułu najmu prywatnego powstaje w momencie faktycznego otrzymania należności lub zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT – postawienia ich do dyspozycji wynajmującego. Co ważne, jeśli w umowie zostanie wskazane, że najemca zobowiązany jest do regulowania kosztów eksploatacyjnych, z przychodów z tytułu najmu należy wyłączyć ponoszone przez niego opłaty eksploatacyjne, takie jak: opłaty za wodę, gaz, energię elektryczną czy wywóz śmieci, gdyż co do zasady płatności z wyżej wskazanych tytułów nie stanowią przychodu wynajmującego, lecz płatności, które mają na celu pokrycie zobowiązań wobec osób trzecich – dostawców mediów. Dotyczy to głównie sytuacji, w której najemca zobowiązany jest do ich uregulowania. Stanowisko takie potwierdza interpretacja Dyrektora KIS z 4 kwietnia 2018 r., nr „(...) W stanowisku tym natomiast czytamy, że „(...) Składnikiem przychodu osiąganego z dzierżawy przez wydzierżawiającego nie będą natomiast ponoszone przez dzierżawcę wydatki (opłaty) związane z przedmiotem dzierżawy (np. podatek od nieruchomości), jeżeli z umowy wynika, że dzierżawca jest zobowiązany do ich ponoszenia. Dodatkowe opłaty ponoszone przez dzierżawcę w związku z użytkowaniem działki nie mieszczą się w pojęciu świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również nie powodują przysporzenia majątkowego po stronie wydzierżawiającego (...)”. Kolejne wyłączenie dotyczy kaucji zabezpieczającej przedmiot najmu. Przychód nie powstaje w przypadku, gdy kaucja zostaje zwrócona po wygaśnięciu umowy najmu. Wyjątkiem jest sytuacja, w której właściciel wskutek poniesienia strat zatrzyma kaucję w całości lub w części – wówczas wykazuje ją jako przychód. Formy opodatkowania najmu prywatnego Osoba fizyczna, decydując się na najem prywatny mieszkania bądź domu, ma prawo wyboru między dwoma formami opodatkowania: zasady ogólne (skala podatkowa: 17% lub 32% od nadwyżki powyżej 85 528 zł), ryczałt ewidencjonowany (8,5% lub 12,5% od nadwyżki powyżej 100 tys. zł). Wyboru formy opodatkowania dokonuje się poprzez wpłatę pierwszej zaliczki z tytułu uzyskanych przychodów z najmu prywatnego w danym roku. Wybrana forma opodatkowanie od tego momentu będzie obowiązującą, aż do jej zmiany w kolejnym roku, jeśli taką decyzję podejmie podatnik. Zasady ogólne są formą opodatkowania, która przysługuje każdemu podatnikowi z mocy prawa, dlatego nie ma konieczności informowania urzędu o stosowaniu tej formy rozliczeń. W przypadku wyboru opodatkowania najmu prywatnego na zasadach ogólnych wynajmujący ma możliwość odliczenia od uzyskanych przychodów także kosztów związanych z najmem, takich jak np.: odpisy amortyzacyjne od przedmiotu najmu, zakup wyposażenia mieszkania, sprzętów AGD i mebli, koszty eksploatacyjne i opłaty, jeśli zgodnie z umową, najemca nie jest zobowiązany do ich regulowania. W odniesieniu do najmu prywatnego opodatkowanego ryczałtem, zgodnie z przepisem art. 9 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, nie dokonuje się już zgłoszenia formy rozliczeń do urzędu skarbowego: „W przypadku osiągania przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, za równoznaczne z dokonaniem wyboru opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy uznaje się pierwszą w roku podatkowym wpłatę na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z tego tytułu, a jeżeli pierwszy taki przychód podatnik osiągnął w grudniu roku podatkowego - złożenie zeznania, o którym mowa w art. 21 ust. 2 pkt 2”. W przypadku wyboru opodatkowania w formie ryczałtu nie ma możliwości uwzględniania kosztów, opodatkowaniu podlega kwota faktycznie otrzymana – wpłacona przez najemcę. W trakcie roku z tytułu najmu konieczne jest opłacanie zaliczek na podatek dochodowy. Zarówno w przypadku zasad ogólnych, jak i ryczałtu ewidencjonowanego zaliczki na podatek za dany miesiąc wpłacać należy do 20. dnia kolejnego miesiąca. W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych przychody ujmuje się w zeznaniu rocznym PIT-36 w terminie do 30 kwietnia kolejnego roku podatkowego lub w przypadku opodatkowania w formie ryczałtu w zeznaniu PIT-28 w terminie do końca lutego kolejnego roku (w 2021 r. do 1 marca). Podatnicy, uzyskujący przychody z najmu prywatnego, mogą skorzystać także z rozliczeń kwartalnych. W przypadku rozliczania podatku w formie kwartalnej zapłaty dokonuje się w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po danym kwartale, który podlega rozliczeniu, natomiast za ostatni kwartał, w terminie złożenia zeznania rocznego. Głównym warunkiem skorzystania z kwartalnych rozliczeń jest nie przekroczenie za poprzedni rok limitu przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej wynoszącego 200 000 euro (limit na 2021 rok – 903 060 zł), dla przychodów uzyskiwanych samodzielnie lub w formie spółki. Małżonkowie jako najemcy Co do zasady, jeżeli przedmiot najmu należy do wspólnego majątku małżonków oraz gdy istnieje między nimi wspólność majątkowa, to w takiej sytuacji mogą oni rozliczać po połowie przychody z tytułu najmu. Jednakże ustawodawca dopuścił również inny sposób rozliczeń. Mianowicie zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 12 ust. 6 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w przypadku gdy przedmiot najmu należy do majątku osobistego jednego z małżonków, nie występuje wówczas współwłasność. Jeżeli małżonkowie złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego odpowiednie oświadczenie, to całość przychodów z najmu prywatnego będzie mógł rozliczać jeden z nich. Należy mieć na uwadze, że oświadczenie nie musi być podpisane przez obojga małżonków, wystarczy, że będzie widniał na nim podpis jednego z nich. W przypadku rezygnacji ze wspólnego rozliczania najmu (przez jednego małżonka całości) składa się zawiadomienie w formie pisemnej także z podpisem jednego bądź obydwojga małżonków. Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w wydanej interpretacji indywidualnej z 12 grudnia 2016 r. o sygn. „Wybór zasady opodatkowania całości przychodu przez jednego z małżonków wyrażony w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 6, obowiązuje przy dokonywaniu wpłat na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych za cały dany rok podatkowy, chyba że w wyniku rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji nastąpił podział majątku wspólnego małżonków i przedmiot umowy przypadł temu z małżonków, na którym nie ciążył obowiązek dokonywania wpłat na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (art. 12 ust. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne). Zgodnie z brzmieniem art. 12 ust. 8a ww. ustawy, wybór zasady opodatkowania całości przychodu przez jednego z małżonków, wyrażony w oświadczeniu, którym mowa w ust. 6, dotyczy również lat następnych, chyba że w terminie do 20 stycznia roku podatkowego, małżonkowie zawiadomią w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania całości przychodu przez jednego z małżonków”. Podpis jednego z małżonków składany na oświadczeniu/zawiadomieniu jest równoznaczny z upoważnieniem tego małżonka do złożenia oświadczenia w imieniu obojga. Zarówno oświadczenie, jak i zawiadomienie opatrzone jednym podpisem składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. W przypadku zmiany formy rozliczania wspólnego dochodu z najmu przez jednego z małżonków lub wspólnie, oświadczenie bądź zawiadomienie należy złożyć w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostanie uzyskany pierwszy w danym roku podatkowym przychód z najmu lub do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód zostanie uzyskany w grudniu danego roku podatkowego. Wskazane powyżej oświadczenie/zawiadomienie nie posiada ustalonego wzoru, zatem może zostać sporządzone w dowolny sposób, przy zachowaniu formy urzędowej i wskazaniu danych obojga małżonków. Oświadczenie o rozliczeniu najmu prywatnego przez jednego z małżonków traci ważność z chwilą podziału majątku na skutek rozwodu lub separacji. Obowiązek zapłaty podatku zostanie przeniesiony na małżonka, który otrzyma prawa do objętego najmem lokalu. Zawiadomienie o zmianie formy rozliczania najmu przez jednego z małżonków należy złożyć w nowym roku do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskany został pierwszy w danym roku przychód z najmu prywatnego stanowiącego majątek wspólny. Przykład 1. Małżonkowie posiadający wspólność majątkową i osiągający przychody z najmu prywatnego złożyli w 2018 r. przed uzyskaniem pierwszego przychodu oświadczenie o rozliczeniu najmu tylko przez jednego małżonka. Od 2019 r. chcieliby jednak rozliczać się osobno. Pierwszy przychód z tytułu najmu uzyskali w 2019 r. w maju. W jakim terminie powinni złożyć zawiadomienie do urzędu skarbowego? Podatnicy (jeden z małżonków) powinni złożyć zawiadomienie do urzędu skarbowego o zmianie formy rozliczenia do 20 czerwca 2019 roku. Należy pamiętać, że w przypadku najmu prywatnego dokonywanego przez małżonków limit II progu podatkowego (w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych), tak jak limit ryczałtu opodatkowanego stawką 8,5%, dotyczy obojga małżonków, a nie każdego z osobna. Zasada limitu stawki 8,5% przy ryczałcie dotyczy także sytuacji, w której małżonkowie opodatkowują najem osobno, stosując zarówno ryczałt ewidencjonowany, jak i zasady ogólne. 15/12/2017Zagadnienie, o którym opowiemy w dzisiejszym artykule dotyczy sytuacji prawnej małżonka rozwodzącego się, nie posiadającego jakiegokolwiek tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego, w którym strony zamieszkiwały wspólnie za czasów zgodnego pożycia małżeńskiego. Ileż to razy słyszeliśmy w życiu codziennym o historiach małżeńskich, w których małżonek wyłącznie dysponujący prawem do lokalu mieszkalnego, stanowiącego dotychczasowy ośrodek funkcjonowania rozwodzących się stron – przed rozpoczęciem postępowania sądowego w sprawie o rozwód, w jego trakcie lub bezpośrednio po jego zakończeniu, domaga się od współmałżonka nie posiadającego jakiegokolwiek tytułu prawnego do tego lokalu, trwałego jego opuszczenia. Czy po orzeczeniu przez sąd o rozwodzie stron, małżonek ten zawsze zmuszony będzie do opuszczenia dotychczasowego miejsca zamieszkania stron? Jeśli tak, to jak szybko zmuszony jest opuścić dotychczas wspólnie zajmowane lokum? Czy podział wspólnego mieszkania małżonków rozwodzących się, powoduje powstanie po stronie każdego z nich odrębnych praw do lokalu? Dziś postaramy się odpowiedzieć pokrótce na tak postawione pytania. Kiedy sąd orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania stron? Na wstępie zaznaczyć należy, iż opisane zagadnienie prawne uregulowane zostało w art. 58 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Faktyczne wspólne zamieszkiwanie małżonków w chwili orzekania o rozwodzie: Rozwiązanie opisane wyżej wymienionym przepisem prawa rodzinnego i opiekuńczego, dotyczy wyłącznie tych przypadków, w których małżonkowie do chwili orzeczenia pomiędzy nimi rozwodu, zamieszkiwali razem, we wspólnym lokalu mieszkalnym. Nie ulega bowiem wątpliwości, że okoliczności losowe zachodzące w życiu obojga małżonków nader często powodują, iż pomimo występowania pomiędzy nimi zupełnego oraz trwałego rozkładu pożycia, zmuszeni są zamieszkiwać wspólnie, bez względu na prawidłowość łączących ich relacji. Tytuł prawny jednego z małżonków do lokalu: Drugą z przesłanek zastosowania opisanej wyżej regulacji prawnej, pozostaje natomiast okoliczność faktyczna, w której – spośród dwojga małżonków faktycznie zajmujących lokal mieszkalny w chwili orzekania o rozwodzie stron, tytuł prawny do przedmiotowego lokalu przysługuje wyłącznie jednemu spośród nich. Drugi z małżonków korzysta więc z opisanego lokalu, jedynie na zasadzie swoistej „uprzejmości” współmałżonka – dysponenta. Na marginesie dodać należy, iż Sąd może orzec o sposobie korzystania ze „wspólnego mieszkania” stron także w wypadku, gdy jeden z małżonków nie przebywa faktycznie w tym mieszkaniu, a jego nieobecność posiada charakter przejściowy, w szczególności gdy – nie rezygnując ze wspólnego zamieszkania (tj. nie zabierając z niego swoich rzeczy osobistych i opuszczając go bez zamiaru wyprowadzenia się na stałe w inne miejsce), małżonek ten zmuszony jest do opuszczenia mieszkania na skutek samowolnego, sprzecznego z prawem lub zasadami współżycia społecznego postępowania drugiego małżonka lub też opuszcza je z przyczyn losowych jak np. pobytu w szpitalu. Co istotne jednak sąd nie orzeknie o sposobie korzystania ze „wspólnego mieszkania” stron wówczas, gdy jeden z małżonków opuści swe lokum na dłuższy czas np. na czas pobytu w więzieniu lub przy okazji długotrwałego wyjazdu zagranicę. Niezbędny element wyroku rozwodowego Zgodnie z Uchwałą Pełnego Składu Izby Cywilnej SN z dnia 9 czerwca 1976 r., III CZP 46/75 (OSN 1976, poz. 184), sąd rozwodowy posiada obowiązek ustalania sposobu użytkowania mieszkania przez małżonków rozwodzących się – po rozwodzie. Sąd powinien orzekać w tej kwestii z urzędu. Odstąpienie przez sąd od tego rozstrzygnięcia, możliwe jest zaś tylko wówczas, gdy małżonkowie sprzeciwili się temu lub powierzchnia ich wspólnego mieszkania (np. jedna izba) czyni orzekanie o sposobie korzystania z tego mieszkania bezprzedmiotowym. Od początku postępowania prowadzonego w sprawie sąd ten powinien zatem starać się ustalić okoliczności dotyczące wspólnego mieszkania stron, w tym w szczególności liczbę oraz rodzaj pomieszczeń wchodzących w skład lokalu oraz przynależących do niego, sposób dotychczasowego ich wykorzystywania, tytuł prawny do mieszkania każdego z małżonków z osobna, ewentualnie także wszelkie inne prawa osób trzecich, zamieszkałych wspólnie z małżonkami. Ustalenie tych okoliczności pozwoli sądowi na rozstrzygnięcie czy istnieje możliwość dokonania podziału mieszkania quo ad usum (tzn. „do faktycznego korzystania”). Kiedy mieszkanie nadaje się do podziału? Nie można mówić o „wspólnym mieszkaniu” stron wtedy, gdy małżonkowie mieszkają u innej osoby jako członkowie jej rodziny i wobec tego, nie posiadają do własnej dyspozycji całego mieszkania lub choćby jednego pokoju. Artykuł 58 § 2 (zdanie pierwsze) może być w tym wypadku stosowany tylko wtedy, gdy małżonkowie dysponują wydzieloną częścią cudzego mieszkania i zakres tego wyodrębnienia umożliwia zaspokojenie ich potrzeb mieszkaniowych. Rozstrzygnięcie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków (art. 58 § 2 zdanie pierwsze obejmuje w zasadzie każde mieszkanie, zajmowane przez nich, tzn. mieszkanie znajdujące się faktycznie w ich dyspozycji niezależnie od posiadanego tytułu prawnego. O ile zatem strony faktycznie i wspólnie zajmowały lokal mieszkalny, aż do chwili orzeczenia pomiędzy nimi rozwodu, sąd ureguluje w wyroku rozwodowym sposób korzystania z tego lokalu także wówczas, gdy tytuł prawny do mieszkania przysługiwał w chwili orzekania, tylko jednemu z małżonków. Wystarczy więc ażeby jednemu choćby z małżonków przysługiwało: – prawo własności lokalu, – spółdzielcze prawa do lokalu, – służebność osobista podstawie której korzystał z tego lokalu także małżonek uprawnionego z tytułu służebności) – prawo do najmu lokalu mieszkalnego (na podstawie umowy zawartej przez jednego tylko z małżonków z właścicielem mieszkania) lub też: – prawo użyczenia – bądź też, by chociaż jeden z małżonków zajmował już wcześniej lokal bez tytułu prawnego (byle nie było to sprzeczne z prawem i nastąpiło przed przyjęciem do lokalu drugiego współmałżonka). Oznacza to, iż sąd ustali w wyroku rozwodowym sposób korzystania ze wspólnego mieszkania stron niezależnie od tego, czy mieszkanie to wchodziło w skład majątku dorobkowego obojga małżonków (pozostawało przedmiotem ich wpsólnych praw) czy też należało ono do majątku osobistego jednego z nich (nabyte zostało przed zawarciem małżeństwa, w drodze dziedziczenia itp.). Na czym polega podział mieszkania qou ad usum („do faktycznego używania”)? Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas zamieszkiwania w nim rozwiedzionych małżonków (art. 58 § 2 zdanie pierwsze polega z reguły na tymczasowym rozdzieleniu małżonków przez przydzielenie każdemu z nich określonej części wspólnego mieszkania do odrębnego to powoduje takie konsekwencje jak fizyczny podział rzeczy „do korzystania”. Podział winien zdawać jednak egzamin praktyczny. Każde z małżonków winno mieć zagwarantowaną względną choćby prywatność (np. po jednym, osobnym pokoju dla każdego z nich lub dla jednego z nich i drugiego wraz z dziećmi) oraz dostęp do niezbędnych mediów i urządzeń gospodarstwa domowego (toaleta, kuchnia). W miarę potrzeby sąd może również unormować wzajemne stosunki stron przez czas wspólnego ich zamieszkiwania w drodze wydania odpowiednich nakazów lub zakazów (np. nakaz partycypowania przez oboje małżonków w kosztach opłacenia czynszu, energii elektrycznej, gazu itp.). Sąd może w sentencji orzeczenia umieścić zakaz wprowadzenia do wspólnego mieszkania osób trzecich. Jakie skutki prawne wywołuje ustalenie przez sąd sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania rozwodników? Należy zaznaczyć, iż tak opisane rozstrzygnięcie sądu nie powoduje powstania po stronie któregokolwiek z małżonków (ani też osób trzecich) jakichkolwiek praw do lokalu. Oznacza to, iż nawet jeśli w orzeczeniu rozwodowym, sąd postanowi o dokonaniu podziału lokalu mieszkalnego małżonków do faktycznego jego używania poprzez to, iż część lokalu przyzna na wyłączne używanie jednemu z małżonków, a pozostałą część odda do dyspozycji drugiego spośród nich – ani po stronie pierwszego, ani też drugiego z małżonków, nie powstanie nowy tytuł prawny do lokalu mieszkalnego lub jakiejkolwiek części tego lokalu. Co najistotniejsze, tak dokonany podział nie wpłynie więc także jakkolwiek na kwestię podziału majątku wspólnego małżonków. Odpowiednio zatem fakt przyznania małżonkowi (nie posiadającemu jakiegokolwiek tytułu prawnego do lokalu) prawa do faktycznego korzystania z lokalu przysługującego wyłącznie drugiemu ze współmałżonków – nie spowoduje powstania po stronie pierwszego z nich prawa do domagania się przyznania mu jakiejkolwiek części tegoż lokalu, w postępowaniu o podział pozostałych składników majątku wspólnego małżonków. Prezentowane rozwiązanie posiada bowiem charakter czysto faktyczny, użytkowy, a z założenia również tymczasowy. Podział ten powoduje więc jedynie, iż małżonek nie dysponujący prawem do lokalu mieszkalnego, a zamieszkujący do chwili rozwodu wraz z drugim małżonkiem – dysponentem prawa do lokalu, w którym oboje jak dotąd zamieszkiwali, uzyskuje tytuł prawny do korzystania z fizycznie wydzielonej części tego lokalu dotąd, dopóki sam nie podejmie on decyzji o opuszczeniu lokalu lub też nie zostanie z niego usunięty na skutek wydania względem jego osoby prawomocnego orzeczenia o eksmisji, w związku z zaistnieniem ustawowych przesłanek jej orzeczenia. To ostatnie stanowi jednak przedmiot odrębnej publikacji. Pozdrawiam, Dagmara Jagodzińska

wynajem mieszkania przez jednego z małżonków